ΓΕΛ ΜΙΚΡΑΣ

Στα πλαίσια του Open House, του θεσμού που έχει καθιερωθεί στην πόλη μας, όπως και σε άλλες πόλεις του κόσμου και πραγματοποιείται κάθε χρόνο, οργανώσαμε με τους μαθητές της Γ΄ λυκείου επίσκεψη στο Αλατζά Ιμαρέτ και στο Ισλαχανέ. To Αλατζά Ιμαρέτ  είναι ένα μικρό χαρακτηριστικό δείγμα των θησαυρών που έχει την τύχη να φιλοξενεί η πόλη μας ως αρχιτεκτονική κληρονομιά της Οθωμανικής περιόδου της ιστορίας της. Πρόκειται για ένα εξαιρετικό κτίριο του 15ου αιώνα, ενώ το όνομα του πιθανότατα προέκυψε από τον μοναδικό για τα χαρακτηριστικά του πολύχρωμο μιναρέ που κοσμούσε το κτίσμα. (alaca = αλατζά = χρωματιστός). Ο χώρος του χρησιμοποιήθηκε ως τζαμί, πτωχοκομείο, και ιερατική σχολή (Μεντρεσές). Το Αλατζά Ιμαρέτ αποτελείται από μία ορθογώνια κεντρική αίθουσα προσευχής που στεγάζεται με δύο μεγάλους θόλους, τέσσερα πλάγια διαμερίσματα, σκεπασμένα επίσης με τρούλους, τα οποία εξυπηρετούσαν τα συσσίτια και την ιερή διδασκαλία, και μία στοά με κίονες στην πρόσοψη, η οποία φέρει στην οροφή της πέντε μικρούς θόλους. Όλοι οι τρούλοι ήταν αρχικά καλυμμένοι με φύλλα μολύβδου. Στη νοτιοδυτική γωνία του κτιρίου υψωνόταν μιναρές, ο οποίος κατεδαφίστηκε μεταξύ των ετών 1925 και 1930, όπως συνέβη και με τους υπόλοιπους μιναρέδες της Θεσσαλονίκης, με αποτέλεσμα να σώζεται στις μέρες μας μόνο η βάση του. Αφού μας πληροφόρησαν για όλα αυτά τα αρχιτεκτονικά στοιχεία οι υπεύθυνοι της ξενάγησης, στη συνέχεια περιεργαστήκαμε τα έργα τέχνης (κατασκευές από μαλλιά και ύφασμα στερεωμένες σε πασσάλους που παριστάνουν μορφές κυρίως γυναικείες με αναφορές στην κινέζικη παράδοση) της Μαριάννας Ιγνατάκη, που φιλοξενούνταν στον χώρο. Κατόπι, κατευθυνθήκαμε προς το Ισλαχανέ, που ήταν ο επόμενος προορισμός μας. Το Ισλαχανέ είναι το πρώτο συγκρότημα ορφανοτροφείου – τεχνικής σχολής της πόλης με μεγάλο ταξίδι ζωής από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι σήμερα. Στους χώρους του έχουν φιλοξενηθεί τα τελευταία 150 χρόνια εξαιρετικοί τεχνίτες όλων των ιδικοτήτων: από τη σιδηρουργία και την ξυλουργική μέχρι την υποδηματοποιία και τη ραπτική. Το Μηχανουργείο Αξυλιθιώτη ή «Σχολή Τεχνών και Επαγγελμάτων Χαμιδιέ», όπως είναι επίσης γνωστό, και τα χιλιάδες εργαλεία του αποτυπώνουν τη βιομηχανική –και όχι μόνο– ιστορία της Θεσσαλονίκης στον 20ό αιώνα. Εργαλειομηχανές κοπής (τόρνος, φρέζα, δράπανος, πριόνι), εργαλεία επεξεργασίας (δίδυμος τροχός, τύμπανο καθαρισμού χυτών) και άλλα αντικείμενα, όπως καρότσια, ζυγαριές, μέγγενες και κλειδιά, αποτυπώνουν την ιστορία του κτιρίου και τις ποικίλες εργασίες που εκτελούνταν στο εσωτερικό του. Τα εργαλεία επιλέχθηκαν με βάση τις θεματικές ενότητες της έκθεσης, την αντιπροσωπευτικότητα, την παλαιότητα και την ιστορικότητά τους, τη σημασία και τον ρόλο του καθενός από αυτά στην εξέλιξη των παραγωγικών δραστηριοτήτων. Αφού  ξεναγηθήκαμε και ενημερωθήκαμε για τη χρήση πολλών από αυτά, ξεκουραστήκαμε στο προαύλιο και πήραμε τον δρόμο της επιστροφής.

Κείμενο της κας Βασιλικής Παναγιώτου, φιλολόγου του ΓΕΛ Μίκρας
Νοέμβριος 2018